Бұл практикалық құралда АРТИКЛЬ 19 сөз бостандығы мен теңдікті қорғап, «қастастық тілін» анықтау және оған тиімді қарсы тұру бойынша нұсқау ұсынады. Құрал «қастастық тілін» қалай анықтап, адам құқықтары желісі тұрғысынан туындайтын сын-тегеуріндерге қалай әрекет етуге болады деген сұрақтарға айқын түсіндірме беру бойынша өсіп келе жатқан қажеттілікке жауап береді.
Құрал үш өзекті сұрақты қарастырады:
- Шектеуге жатуы мүмкін «қастастық тілін» қалай анықтауға болады және оны қорғауға жататын сөздерден қалай айырып тануға болады?
- Мемлекеттер және өзге субъектілер «қастастық тіліне» қарсы тұру бойынша қандай оң шаралар қолданулары мүмкін?
- Мемлекет «қастастық тілінің» қандай санаттарына және қандай жағдайларда тыйым салуы тиіс?
Бұл құрал әркім адам құқықтарын іске асыруы мүмкін, төзімді, плюралистік әрі көпбейнелі демократиялық қоғамды құру үшін сөз бостандығы мен теңдік құқықтарын қорғау бойынша мақсатты және үйлестірілген әрекеттердің өзекті маңызы бар деген қағидатқа негізделеді. Құрал АРТИКЛЬ 19 ұйымының аталған саладағы қазіргі саяси жұмысын көрсетеді және дамытады.
Құрал осылай ұйымдастырылған:
Бірінше кезекте біз халықаралық құқықта «қастастық тілінің» бірыңғай анықтамасы жоқ екенін атап өтеміз – бұл сөздердің үлкен аясын қамтитын жалпы ұғым деп айтуға дұрыс болар еді. Құрал мемлекеттердің адам құқықтары саласындағы халықаралық құқықтық міндеттемелерін басшылыққа алып, ауырлық деңгейіне байланысты «қастастық тілінің» түрлерін анықтау және айыра тану үшін типология ұсынады (I бөлім).
Содан кейін біз «қастастық тілінің» терең себептеріне әсер ету, сонымен бірге, оған қарсы тұру үшін барынша мүмкіндіктер құру мақсатында сөз бостандығы мен теңдік үшін оң орта құру мақсатында мемлекеттер мен басқа мүдделі тұлғалар қолданулары мүмкін саяси шаралар бойынша ұсынымдар береміз (II бөлім).
Соңында, біз мемлекет халықаралық құқыққа сәйкес «қастастық тілінің» ең катаң түрлеріне тыйым салуы тиіс болған кездегі ерекше жағдайларды, сондай-ақ мемлекет халықаралық құқыққа сәйкес «қастастық тілін» басқа түрде шектеуі мүмкін кездегі жағдайларды сүреттейміз. Бұл санкциялар қолданылған жағдайда, олар құрбандарға жәрдем мен зиянды өтеуді қамтасыз етіп, негізделген және шамалас болсын деген мақсатта мұндай тыйымдардың теріс пайдалануын болдырмау бойынша ұсынымдарды қамтиды (III бөлім).
АРТИКЛЬ 19 «қастастық тіліне» орай әрекет ету шараларының адам құқықтары саласындағы халықаралық құқыққа сәйкестігін қамтамасыз ету аса маңызды болып табылады деп санайды. Біреудің намысына немесе сезімдеріне тиетін пікірлерге цензура қоятын тыйымдар теңдікті көтермелеу тұрғысынан қарсы өңімді болады, себебі олар «қастастық тілін» негіздейтін қате түсініктердің әлеуметтік тамырларына бағытталмаған. Көптеген жағдайларда цензураға қарағанда, өзара түсіністік пен шыдамдылықты көтеретін оң шаралар теңдікке жәрдемдесуде мейлінше сәтті болады.