وضعیت کنونی محدودیت‌های حاکم بر اینترنت در ایران دارای پیچیدگی‌های بسیاری است. این محدودیت‌ها شامل وجوه متعدد سیاسی، مذهبی و اخلاقی‌ای می‌شود که در طول زمان شاهد تحولات بسیاری بوده و وضعیت غیرمعمولی به خود گرفته است. وبسایت‌‌ها به دلایل متعددی که طور مستمر در حال تغییر بوده و همواره به سادگی قابل درک نیست از سوی حاکمیت مسدود می‌شوند. در شبکه‌ی پیچیده‌ی محدودیت‌های موجود از انسداد شبکه‌های اجتماعی می‌توان به عنوان موردی ویژه نام برد.
شبکه‌های اجتماعی برای اولین بار در دهه‌ی هفتاد شمسی و از طریق راه‌اندازی نخستین کانون مجازی اینترتی Bulletin Board System (سیستم تابلوی اعلانات) در شبکه‌ی ملی در ایران مرسوم شدند. دیری نپایید تا با اتصال این کانون‌های مجازی به اینترنت بین‌المللی کاربران ایرانی نیز به شبکه‌ی جهانی اینترنت پیوستند. از آن پس روزانه شبکه‌های جدیدی بر روی اینترنت پدیدار می‌شدند و کاربران ایرانی با غضویت در هزاران چت‌روم و مِسِنجِر به میلیون‌ها کاربر اینترنت در سراسر جهان پیوستند. اما در آن زمان اینترنت هنوز پدیده‌ی نوینی به شمار می‌آمد و بخش بزرگی از جامعه‌ی ایرانی از آن بهره‌ای نمی‌بردند..
طی دهه‌ی ۸۰ شمسی وبلاگنویسی به زبان فارسی رونق گرفت و «وبلاگستان» به یکی از پویاترین و مورد توجه‌ترین جوامع وبلاگنویسی در جهان تبدیل شد. وبلاگستان فارسی عرصه‌ای بود که جوانان ایرانی قادر بودند بوسیله‌ی آن افکار خود را در جامعه‌ای که به سرعت در حال تغییر و دگرگونی بود بیان کنند. وبلاگها به ابزار نیرومندی بدل شده و فضای بدون محدودیتی (فیلترنشده‌ای) را برای همگی شهروندان (ایرانی) فراهم آورد که در آن افکار و عقایر خود را در برابر مخاطبان بسیاری ابراز کنند. آن زمان بود که حاکمیت دست‌اندازی به فضای سایبری که در امتداد فضای اجتماعی ایران قرگرفته بود را آغاز کرد و به تبع آن چندین وبلاگ‌نویس بازداشت شدند، برخی از وبلاگها مسدود شدند و محنویات آنلاین آن‌ها مورد نظارت سختگیرانه قرار گرفتند. .
اما تنها پس از انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۸۸ بود که شبکه‌های اجتماعی رسما به فضای سیاست ایران پای گذاشتند و طی روزهای منتهی به انتخابات سال ۱۳۸۸ شبکه‌های اجتماعی نقش قابل توجهی در پیشبرد کارزارهای آنلاین انتخابانی بازی کردند. سپس در طی اعتراضات پس از انتخابات، مردم از شبکه‌های اجتماعی در جهت ساماندهی اعتراضات و انتشار اطلاعات بهره بردند. بار دیگر حاکمیت به سرکوب کاربران فعال و مسدود کردن شبکه‌های اجتماعی عمده از قبیل فیسبوک و تویئتر پرداخت.
در طی انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۹۲، شاهد تحول چشمگیری در نظام حاکم در ایران بودیم. نامزدهای انتخاباتی وارد فضای مجازی شدند و برای اولین بار نقش مثبت شبکه‌های اجتماعی در سیاست را اذعان کردند. بحث و گفتگوهای آنلاین به شکلگیری گفتمان انتخاباتی یاری رساند و کاربران نقش کلیدی‌ای در تعیین نتیجه‌ی نهایی انتخابات بازی کردند. .
ریاست‌جمهوری حسن روحانی به آغاز دوره‌ی نوینی انجامید که در طی آن حضور مقامات رسمی در شبکه‌ّهای اجتماعی رواج یافت. دفتر ریاست‌جمهوری از شبکه‌های متعددی در جهت انتشار اخبار، جذب حمایت برای پیشبرد سیاست‌های خود و همچنین ایجاد ارتباط با شهروندان بهره برد.تیم تحت نظارت وی گهگاه با کاربران آنلاین ارتباط برقرار می‌کنند که در حوزه‌ی سیاست ایران رویه‌ای بی سابقه به شمار می‌رود.
اعضای کابینه دولت نسبت به عضویت در شبکه‌های اجتماعی و برقراری دیالوگ با کاربران آنلاین ترغیب شدند. جواد ظریف، وزیر خارجه‌ی ایران موفقترین مقام ایرانی در فضای مجازی بوده و از تویئتر و فیسبوک به عنوان ابزار نیرومندی در راستای پیشبرد دیپلماسی و انتشار اخبار سود برده است.توییتر به عنوان تریبونی زنده عمل می‌کند که در آن امکان انتشار اخبار و تبادل دیدگاه‌های مختلف حول مذاکرات هسته‌ای میان ایران و قدرت‌های جهانی فراهم آمده است.
پس از آن که مقامات رسمی به شبکه‌های اجتماعی پیوستند، راه برای حضور رسمی خبرنگاران و خبرگزاری‌های ایرانی در شبکه‌های اجتماعی نیز باز شد. سایر نهادها و سازمان‌ها از جمله شهرداری‌های تهران و تبریز نیز به این شبکه‌ها پیوسته‌اند. همچنین توییتر پلی ارتباطی میان خبرنگاران داخل و خارج ایران پدید آورده است که ارتباطاطشان برای مدت مدیدی ازهم‌گسیخته بود. پس از اعتراضات مردمی به تنیجه‌ی انتخابات سال ۱۳۸۸، خبرنگاران ایرانی خارج از کشور، مثل خودم، ارتباط خود را با همکاران داخل کشور از دست دادند. پوشش توییتری مذاکرات هسته‌ای در طی دو سال گذشته این دسته از خبرنگاران را به یکدیگر نزدیک‌‌تر کرده است. امکان استفاده از این تریبون مجازی،به خلق فضایی منجر شده است که در آن صرف نظر از با یکدیگر به همکاری بپردازند
در این ضمن تویئتر و فیسبوک همچنان در ایران فیلتر شده‌اند و کاربران ایرانی می‌بایستی با استفاده از نرم‌افزار‌های فیلترشکن از فیلترهای اعمال شده گذر کنند تا به شبکه‌هایی که رهبر، رییس‌جمهور و وزیران از طریق آن با شهروندان سخن می‌گویند، دسترسی پیدا کنند.
Negar Mortazavi is an Iranian-American journalist and commentator based in New York.She has worked as a television host at Voice of America in Washington. She is one of the leading Iranian voices on twitter and Guardian has named her among the top 10 people to follow for Iran. She tweets at @negarmortazavi.